Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri/Goðfræðisögur/Nykur eða nennir

Úr Wikiheimild
Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri
þjóðsaga, ritstjórn Jón Árnason
Nykur eða nennir

Hann er dökkgrár að lit, faxstór, vart frá hesti þekkjanlegur nema að því að það snýr fram á hóf nykursins sem aftur snýr á hóf hestsins. Hefur nykurinn sézt bæði í stöðuvötnum og við þau, og hefur það að borið að smalar eða hestaleitarmenn hafa tekið hann í misgripum fyrir hest og hann oftast hlaupið með þá í vatnið og týnt þeim þar. Sagt er að nykurinn geti borið svo marga menn sem vill því hann stækkar að því skapi sem fleiri eru á baki honum. Sá sem vill ríða nykur sér að bagalausu má aldrei nefna nón meðan hann er á baki honum eða neitt það orð sem n er fyrsti stafur í, og því til sönnunar er saga þessi:

Piltur einn kom að árbakka og var að leita fjár. Við bakkann var nykur. Piltur fór á bak honum og reið til bæjar þar í grennd og spurði hvert ekki væri komið nón, en þá var ekki nykurinn lengi að bregða við og rann til vatns og steypti sér þar út í með piltinn.

Enginn hefur grand af nykur er áður hefur krossað sig og því var það að einu sinni er níu menn komu að fljóti þar er nykur var á bakkanum, að sá sem aftast ætlaði að sitja krossaði sig, en hinir ekki, heldur fóru þeir á bak. En sá sem hafði krossað sig varð eftir, því nykurinn tók þegar viðbragð út í fljótið er hann sá manninn gjöra krossmark fyrir sér.