Blaðsíða:Biskupa sögur Bindi 1.pdf/125

Úr Wikiheimild
Þessi síða hefur verið prófarkalesin

eptir vígslu sína[1] í Danmörk, en fór til Íslands hit næsta sumar eptir. En er hann hafði einn vetr á Íslandi verit, tók Markús Skeggjasun lögsögu; hann hefir vitrastr verit lögmanna á Íslandi, annarr en Skapti. Gizurr biskup var svả-ástsæll af landsmönnum, at hverr maðr vildi hans boði ok banni hlýða, en af ástsæld Gizurar biskups, ok umtölum Sæmundar prests hins fróða, er beztr klerkr hefir verit á Íslandi, ok umráðum Markús lögsögumanns ok[2] fleiri höfðíngja, [var þat[3] í lög tekit, at allir menn töldu ok virðu fè sitt, ok svörðu eið at rètt væri, hvảrt sem var i löndum eða lausum aurum, ok gerðu tíund af. Þat er mikit mark til þess, hversu landsmenn voru lýðnir þeim manni, er því kom til leiðar, at allt landit var virt, ok allt fè þat er á því var, ok lögtekit at svá skyldi vera meðan landit væri bygt.

13. Gizur[4] biskup lagði ok lög á þat, at stóll biskups þess er á Íslandi væri skyldi vera í Skálaholti, ok lagði þar til stólsins landit heima þar, ok mörg önnur auðævi, bæði í landi ok lausum eyri. En þá er honum þótti sá staðr orðinn svả ríkr sem hann vildi, þá gaf hann meir en fjórðúng biskupsdóms síns, til þess at heldr væri ij biskupsstólar á Íslandi en einn, svả sem Norðlendíngar báðu hann. En hann hafði áðr látið telja bændr alla á Íslandi, ok voru þá í Austfirðínga fjórðúngi dcc heil, en í Sunnlendínga fjórðúngi dd, en í Vestfirðínga fjórðúngi ix c[5], en í Norðlendínga fjórðúngi xij, ok voru þeir einir taldir, er þíngfarar kaupi áttu at gegna. Þá er Gizurr biskup hafði xxv vetr verit biskup, þá tók [Úlfheðinn Gunnars-

  1. fra [: hinn nezta vetr eft’ vixlv sina, A; hin n’ra vetur epter vixlu sina, B; með honum nokkra vetur eptir vígslu sína, S, og er það harðla undarlegt, einkum þegar orðin „í Danmörk” koma á eptir, því þá verðr það ekki skilið öðruvísi, en að Gregoríus páfi hinn sjöundi hafi verið með Gizuri nokkra vetr í Danmörku; K les: „hinn næsta vetur epter”, en sleppir óvart orðunum „vígslu sína”.
  2. með þessu orði „ok” endast skinnbókarbrotið A (Hauksbók).
  3. þannig frá [ K; „at þat var”, B og S.
  4. B hefir fyrirsögn fyrir þessum kapítula: „um tíund”, en þó sú fyrirsögn hafi staðið í Hauksbók, sem líklegt er, þá á hún ekki við, því frá tíundargerðinni er búið að segja rètt á undan; höfum vèr því sleppt þessari fyrirsögn.
  5. þ. e. „níu hundruð”.