Landnámabók/35. kafli

Þorvaldur son Ásvalds Úlfssonar, Yxna-Þórissonar, og Eiríkur rauði son hans fóru af Jaðri fyrir víga sakir og námu land á Hornströndum og bjuggu að Dröngum; þar andaðist Þorvaldur.

Eiríkur fékk þá Þjóðhildar, dóttur Jörundar Atlasonar og Þorbjargar knarrarbringu, er þá átti Þorbjörn hinn haukdælski; réðst Eiríkur þá norðan og ruddi lönd í Haukadal; hann bjó á Eiríksstöðum hjá Vatnshorni.

Þá felldu þrælar Eiríks skriðu á bæ Valþjófs á Valþjófsstöðum, en Eyjólfur saur, frændi hans, drap þrælana hjá Skeiðsbrekkum upp frá Vatnshorni. Fyrir þá sök vó Eiríkur Eyjólf saur; hann vó og Hólmgöngu-Hrafn að Leikskálum. Geirsteinn og Oddur á Jörva, frændur Eyjólfs, mæltu eftir hann.

Þá var Eiríkur gör úr Haukadal. Hann nam þá Brokey og Öxney og bjó að Töðum í Suðurey hinn fyrsta vetur; þá léði hann Þorgesti setstokka. Síðan fór Eiríkur í Öxney og bjó á Eiríksstöðum; þá heimti hann setstokkana og náði eigi. Eiríkur sótti setstokkana á Breiðabólstað, en Þorgestur fór eftir honum; þeir börðust skammt frá garði að Dröngum. Þar féllu tveir synir Þorgests og nokkurir menn aðrir. Eftir það höfðu hvorirtveggju setu. Styr veitti Eiríki og Eyjólfur úr Svíney og synir Þorbrands úr Álftafirði og Þorbjörn Vífilsson, en Þorgesti veittu synir Þórðar gellis og Þorgeir úr Hítardal, Áslákur úr Langadal og Illugi son hans.

Þeir Eiríkur urðu sekir á Þórsnesþingi. Hann bjó skip í Eiríksvogi, en Eyjólfur leyndi honum í Dímunarvogi, meðan þeir Þorgestur leituðu hans um eyjar. Þeir Þorbjörn og Eyjólfur og Styr fylgdu Eiríki út um eyjar; hann sagði þeim, að hann ætlaði að leita lands þess, er Gunnbjörn son Úlfs kráku sá, er hann rak vestur um Ísland, þá er hann fann Gunnbjarnarsker; hann kvaðst aftur mundu leita til vina sinna, ef hann fyndi landið.

Eiríkur sigldi undan Snæfellsnesi, en hann kom utan að Miðjökli, þar sem Bláserkur heitir. Hann fór þaðan suður með landi að leita þess, ef þannig væri byggjanda. Hann var hinn fyrsta vetur í Eiríksey, nær miðri hinni vestri byggð. Um vorið eftir fór hann til Eiríksfjarðar og tók sér þar bústað; hann fór það sumar í hina vestri óbyggð og gaf víða örnefni. Hann var annan vetur í Eiríkshólmum við Hvarfsgnípu, en hið þriðja sumar fór hann allt norður til Snæfells og inn í Hrafnsfjörð; þá lést hann kominn fyrir botn Eiríksfjarðar. Hvarf hann þá aftur og var hinn þriðja vetur í Eiríksey fyrir mynni Eiríksfjarðar.

Eftir um sumarið fór hann til Íslands og kom í Breiðafjörð; hann var þann vetur á Hólmslátri með Ingólfi. Um vorið börðust þeir Þorgestur, og fékk Eiríkur þá ósigur; eftir það voru þeir sættir.

Það sumar fór Eiríkur að byggja land það, er hann hafði fundið og hann kallaði Grænland, því að hann lét það menn mjög mundu fýsa þangað, ef landið héti vel.

Svo segja fróðir menn, að það sumar fóru hálfur þriðji tugur skipa til Grænlands úr Breiðafirði og Borgarfirði, en fjórtán komust út; sum rak aftur, en sum týndust. Það var fimmtán vetrum fyrr en kristni var í lög tekin á Íslandi.

Herjólfur hét maður Bárðarson, Herjólfssonar, frændi Ingólfs landnámamanns. Þeim Herjólfi gaf Ingólfur land á milli vogs og Reykjaness.

Herjólfur hinn yngri fór til Grænlands, þá er Eiríkur hinn rauði byggði landið. Með honum var á skipi suðureyskur maður kristinn, sá er orti Hafgerðingadrápu; þar er þetta stef í:

Mínar biðk at munka reyni

meinalausan farar beina.

Heiðis haldi hárar foldar

hallar dróttinn of mér stalli.

Herjólfur nam Herjólfsfjörð og bjó á Herjólfsnesi; hann var hinn göfgasti maður.

Eiríkur nam síðan Eiríksfjörð og bjó í Brattahlíð, en Leifur son hans eftir hann. Þessir menn námu land á Grænlandi, er þá fóru út með Eiríki: Herjólfur Herjólfsfjörð; hann bjó á Herjólfsnesi, Ketill Ketilsfjörð, Hrafn Hrafnsfjörð, Sölvi Sölvadal, Helgi Þorbrandsson Álftafjörð, Þorbjörn glóra Siglufjörð, Einar Einarsfjörð, Hafgrímur Hafgrímsfjörð og Vatnahverfi, Arnlaugur Arnlaugsfjörð, en sumir fóru til Vestribyggðar.

Maður hét Þorkell farserkur, systrungur Eiríks rauða; (hann) fór til Grænlands með Eiríki og nam Hvalseyjarfjörð og víðast milli Eiríksfjarðar og Einarsfjarðar og bjó í Hvalseyjarfirði; frá honum eru Hvalseyjarfirðingar komnir. Hann var mjög rammaukinn. Hann lagðist eftir geldingi gömlum út í Hvalsey og flutti utan á baki sér, þá er hann vildi fagna Eiríki (frænda) sínum, en ekki var sæfært skip heima; það er löng hálf vika.

Þorkell var dysjaður í túni í Hvalseyjarfirði og hefir jafnan gengið þar um hýbýli.