Þerriblaðsvísur

Tíminn hafði það að jólagetraun árið 1988 að ráða í, hverja Hannes Hafstein væri að stæla í Þerriblaðsvísum sínum. Baldur Steingrímsson sendi lausn, er var birt skömmu eftir áramót. Skýringarnar eru hans, þó ekki alltaf orðréttar.

Þerriblaðsvísur	Ráðningar
I	I
	Vísan er ort undir nýhenduhætti Sigurðar Breiðfjörðs og með hliðsjón af vísunni:
Blaðið góða, heyr mín hljóð, hygg á fregnir kvæða mínar, minna ljóða blessað blóð blætt hefur gegnum æðar þínar.	Dagsins runnu djásnin góð dýr um hallir vinda, morgunsunnu blessað blóð blæddi um fjallatinda.
II	II
	Úr Sæmundi Hólm eftir Bjarna Thorarensen:
Því var þerriblað í þegna heimi oft í eld hrakið að entu starfi, að það aldregi, sem önnur blöð, dugði til kamars – né kramarhúsa.	Þá var Sæmundur, á sinni jarðreisu, oft í urð hrakinn út úr götu, að hann batt eigi bagga sína sömu hnútum og samferðamenn.
III	III
	Úr Dalvísu Jónasar Hallgrímssonar:
Þurrkutetur, þægðarblað, þú, sem ástarklessur drekkur. Ljúft þú unir þér við það, þurrkutetur, gljúpa blað. Hverfur þér að hjartastað hver einn lítill pennaflekkur, þurrkutetur, þægðarblað, þú, sem ástarklessur drekkur.	Fífilbrekka, gróin grund, grösug hlíð með berjalautum, flóatetur, fífusund, fífilbrekka, smáragrund, yður hjá eg alla stund uni best í sæld og þrautum, fífilbrekka, gróin grund, grösug hlíð með berjalautum.
IV	IV
	Bólu-Hjálmar, Ritsafn 2 bls. 161:
Hvar, sem hnígur hortittur, hlussum mígur ritvargur, brátt upp sýgur blekdrekkur bull, sem lýgur mannhundur.	Byggðir smýgur blóðþyrstur brauð út lýgur mannhundur, loks þó hnígur hordauður, hans á mígur leiði hvur.
V	V
	Úr Rúnaslag Gríms Thomsens:
Síðasti slagurinn er hann sló – slettist á blaðið klessa. En með blaðinu þerri þó þurrkaði 'ann vætu þessa.    Rennvotar þerrar það rúnar.	Fyrsti slagurinn er hún sló, strengirnir fagurt gjalla, hestar og fé í heiði og skóg högunum sinntu valla.    Rammar slær hún rúnar.
VI	VI
	Bein fyrirmynd er ekki tiltæk, en bláfugl er yrkisefni Benedikts Gröndals og himinljósaleiftur í hans stíl.
Á himinskýjum skáldsins andi flaug sem skrýtinn bláfugl eða apótek, og himinljósaleiftur í sig saug líkt eins og þerripappír drekkur blek.
VII	VII
	Fyrirmynd fann Baldur ekki, hvorki hjá Páli Ólafssyni né Kristjáni fjallaskáldi, sem einnig þótti koma til greina.
Þerripappír þóknast mér því hann drekkur, eins og ég. Blekaður því hann einatt er. Allt er þetta' á sama veg.
VIII	VIII
	Úr Ljóðmælum Gísla Brynjúlfssonar, bls. 2:
Þerripappír, satt eg segi, sýgur, frá ég, ár og síð. Meir þó bergði Boðnar legi Bragi gamli á fornri tíð.	Skáldið ástar, satt eg segi, sem að enginn jafnast við, endurrisið á þeim degi, er menn skildu Sónar klið.
IX	IX
	Hér mun Steingrímur Thorsteinsson hafður í huga, en beina fyrirmynd fann Baldur ekki.
Einn þerripappír, gljúpur, grár, hann gerir þurrt, ef bleki er slett. Svo þerrar Drottinn tállaust tár og tekur burtu syndablett.
X	X
	Þennan hátt notar Matthías Jochumsson mjög lítið. Hliðstæðu má þó ef til vill telja í kvæðinu Varast varg ala:
Pappír pettaði penninn flughraði, hljóp of hugstaði hratt á blekvaði. En í óðhlaði ei varð stórskaði, því ég þurrkaði á þerriblaði.	Varast varg ala, vitrum flátt tala, margt við mey hjala, munargirnd svala, egna ungs kala, annars grip fala, hæða hróp kvala, hundlaus fé smala.
	Svo og:
	Vant er gull græða, granna mál þræða, hruman þul hæða, húsgang hvern fæða, aðra um illt fræða, upp úr sjó slæða, hest sinn margmæða, meta verð kvæða.
XI	XI
	Úr Biblíuljóðum Valdimars Briems:
„Ég á blaðið“. „Sei, sei, sei“.       „Svei mér þá". „Víst á ég það“. „Nei, nei, nei“.       „Nei“. „Jú“. „Á“. Þannig rifust þegnar tveir       um þerriblað, brýnt því þurftu báðir þeir       að brúka það.	„Ég á barnið“. „Sei, sei, sei“.       „Svei mér þá". „Víst á ég það“. „Nei, nei, nei“.       „Nei“. „Jú“. „Á?“. Þannig háðu þernurnar       þessa hríð; Báðar lengi þrættu þar.       Þvílíkt stríð!
XII	XII
	Úr Áfram eftir Jón Ólafsson:
Vér skulum ei æðrast, þótt eilítið blek, eða annað sumt gefi á bátinn. Nei, ég ráð sé við því, ég mitt þerriblað tek og þurrka það upp. Það er mátinn.	Vér skulum ei æðrast, þótt inn komi sjór, þó að endur og sinn gefi á bátinn. Nei, að halda sitt strik, vera í hættunni stór og horfa ekki um öxl – það er mátinn.
XIII	XIII
	Úr Byl eftir Einar Kvaran:
Það tekur svo ákaft en öfugt við því orði', er á pappírinn festist, og erfi drekkur að íslenskum sið þess alls, sem var blautt og klesstist.	Hann sendist áfram og syngur við. Það svellur und fótum hans engið. Hann drekkur nú erfi að íslenskum sið þess alls, sem í dauðann er gengið.
XIV	XIV
	Úr Undir Kaldadal eftir Hannes sjálfan:
Ég vildi óska', að það ylti nú blek í ærlegum straumi yfir blaðið hjá mér, svo ég gæti sýnt, hve mín framkvæmd er frek og fádæma gott mitt þerriblað er.	Ég vildi óska, að það yrði nú regn eða þá bylur á Kaldadal, og ærlegur kaldsvali okkur í gegn ofan úr háreistum jöklasal.
XV	XV
	Sjá annan hluta Aldamóta Einars Benediktssonar.
Það ber við tíðum hjá lenskum lýð, að letragjörðin vill þorna síð. Þerriblöð hafa því hlutverk að inna ef höfð eru rétt, verja klessu og blett. Og einatt úr huganum hugsjón má detta, ef hægt er ei blaðinu strax við að fletta og áfram halda og skrifa í skyndi þá skáldafjörið er best í lyndi. Vor fátæka þjóð má við minna, en missa hugsjónir skáldanna sinna.
XVI	XVI
	Úr Rask eftir Þorstein Erlingsson:
Frá Englum og Þjóðverjum gæfan oss gaf hin gagndræpu blöðin, sem þerra. Það blek, sem þau leirburði uppsugu af, það er ekki smáræði, herra. Sem Danskurinn útsýgur íslenska þjóð og andann þurrkar upp trúin, sem ígla sýgur upp sjúks manns blóð, svo sjúga þau. – Nú er ég búinn.	Því fátt er frá Dönum, sem gæfan oss gaf, og glöggt er það enn, hvað þeir vilja. Það blóð, sem þeir þjóð vorri út sugu af, það orkar ei tíðin að hylja. Svo tókst þeim að meiða' hana meðan hún svaf og mjög vel að hnupla og dylja; og greiðlega rit vor þeir ginntu um haf – það gengur allt lakar að skilja.

Hannes Hafstein: Ljóðabók, 1925 og úrklippa úr Tímanum, ársbyrjun 1989.