Snjáfjallavísur hinar síðari
Útlit
Snjáfjallavísur hinar síðari
í móti þeim síðara gangára á Snæfjöllum 1612
Eftir Jón lærða Guðmundsson. Jón Þorkelsson bjó til útgáfu
I.
[breyta][1]
- Far niður, fýla,
- fjandans limur og grýla;
- skal þig jörð skýla,
- en skeytin aursíla;
- þú skalt eymdir ýla
- og ofan eptir stíla,
- vesall, snauður víla;
- þig villi óheilla brýla.
[2]
- Bind eg þig til basta,
- bróðir steinkasta,
- lygifaðir lasta,
- laminn í eymd hasta;
- ligg þú í fjötri fasta
- um fjögur þúsund rasta;
- þar skal bistur brasta
- í bölmóð heitasta.
[3]
- Sný eg að þér bandi,
- snauður djöfuls andi,
- biturlegum brandi
- þig bannfærandi;
- gleipnir grandi
- gegnmyrjandi;
- þau atkvæðin standi
- óbifandi.
II. Tröllaslagur
[breyta][4]
- Búkur strjúki burt vakur,
- bolur óþolur, í holur,
- marður, barður, meinsærður
- meltist, smeltist, fráveltist;
- dökkur sökkvi djöfuls skrokkur
- í dimmu stimmu þá rimmu;
- okaður, slokið illskuhrak
- hjá öndum, þeim fjöndum,
- í böndum;
- nísti hann svo niður
- nálægur kliður,
- skemmdur, hrifinn,
- skrykktur, hnykktur
- skammar limur og liður
- fyrir orðanna hniður
- og ummælanna sniður.
III. Strengur
[breyta][5]
- Skarpt skal skot smíða
- þér, skemmdin ófríða,
- nísta þig og níða
- fyrir nauðmagnan stríða;
- skaltu nú héðan skríða,
- en skeinan ber svíða
- skakinn með háð hríða
- í heljar gný víða.
[6]
- Eg býð þér víst víkja,
- þú vesall djöfull díkja,
- mun eg til málið mýkja,
- þér meinhagyrðin ýkja;
- þú þarft ei snauður sníkja,
- snápurinn rauna ríkja,
- óvins eptirlíkja,
- eitruð skammar skríkja.
[7]
- Fúli fjandans bolur
- fari í vítis holur;
- angrist æ óþolur
- hinn aumi heljar kolur;
- þær flæmist argar fýlur
- um fjögur þúsund mílur,
- skrattans skemmdar grýlur
- skreiðist frá með ýlur.
IV. Stefið
[breyta][8]
- Gegnum megna gauðragn
- gangi fleinn, meinteinn óbeinn;
- þig myrji, smyrji mækir blár,
- mylji, hylji, frá skilji;
- remma skammar rómgrimm
- rjúki, strjúki, svo fjúki;
- í grunnið renni greyið senn,
- gleypist, sneypist og steypist;
- skaltu skjótt hrynja,
- skemmdar forynja,
- ofan í vítis afgrunnið, hin armasta linja;
- munu þá skauðin skynja,
- hve skeytin á dynja.
V.
[breyta][9]
- Djöfull þér bistur eg banna
- bæinn og hús manna,
- gegnrak grundanna
- og grýting steinanna,
- allra hlutanna,
- elementanna,
- skotbrögð skaðanna
- og skelfinganna.
[10]
- Bresti nú í sundur
- bölvuð djöfuls undur,
- sökkvist heljar hundur;
- hinn háðuglegasti kundur;
- brenni títt sem tundur
- tramanns lymsku lundur;
- kröptugur mærðar mundur;
- þig mæði, þrjózku þundur.
[11]
- Meinsærður meiðist,
- móður héðan skreiðist,
- bölvanlegur bleyðist,
- á brögðunum leiðist,
- ragur fjandi reiðist,
- raun þig á breiðist,
- gatan í djúpið greiðist
- og grunnið svart seiðist.
VI. Stefið
[breyta][12]
- Særður, færður, svikharður
- sendiár óklár í útkrár
- magnaður gegnum moldgögn;
- mynd slæm, viðkvæm og
- voðanæm,
- býinn flýi bölgrey,
- banna eg nefnilega neinn veg,
- brögð lögð og bylslægð,
- braukið, slaukið sé lokið;
- fjandalegust fýla,
- fljúgi á þig píla;
- þú skalt fyrir þinn harka hrekk í
- helvíti hvíla;
- biturleg orða bíla
- þig brytji, grimmdar grýla.
VII. Málaversin
[breyta][13]
- Nú kemur níð,
- nauða hörð hríð,
- yfir djöflum diktað smíð
- þá deyfi um æfitíð,
- skemmdar andana hylji
- hin harðasta helnótin flugvíð.
[14]
- Skemmdur skammar limur,
- skrattanna þrunginn þrymur,
- verði á vondum svimur,
- víktu frá harka hrymur;
- stríðdjöfull bölvaður,
- steinkasta bróðir,
- steypist ofan í vellanda vimur.
VIII
[breyta][15]
- Stritharður strangormur einn
- þig stingi flugnæmur fleinn;
- far niður fjandi óhreinn,
- fúaskrípið, níðlegur teinn,
- bölskræfan beljandi,
- bundin í helvíti,
- mjög meinfastur,
- niðurbarinn, bystur
- og sem bjargfastur steinn.
[16]
- Heim stefni eg fjanda,
- þeim helvízka anda,
- gegnum láð landa
- í löginn vellanda;
- þeim skal viðju vanda
- og versta brugg blanda;
- fastur í fjötri banda
- skal flugormurinn standa.
[17]
- Bandagormurinn gleiði,
- þig guðs son burt sneiði,
- lymskur árinn leiði,
- þig límdan á breiði;
- ryð eg þig burt með reiði,
- ríf sundur og meiði;
- belgdur sért með bleyði,
- þig bæði særi og neyði.
[18]
- Helvízkur hrökkvi,
- héðan á burt stökkvi
- raunadjöfull dökkvi,
- svo dvíni ráðklökkvi;
- satans limurinn sökkvi,
- svikanna níðs nökkvi,
- fjandur burt flökkvi,
- en falsið útslökkvi.
IX Stefið
[breyta][19]
- Skeyti heitu eg skotið læt
- skrattans þegn í gegn með megn;
- brenni, renni bölið inn
- í breytinn, skreytinn, áleitinn;
- ryttan gretta rými skjótt,
- ragur fjandi, meins andi grýtandi;
- um aldir haldist æ belldur
- í eisu kreisu fyrir reisu
- níðingurinn nauða,
- nam við kauða,
- skriðinn í vítis skringi steit,
- sá skemmd er allra skauða,
- djöfull í báli dauða
- fyrir dreyrann Kristí rauða.
X Málaversin
[breyta][20]
- Límdur, klemmdur, knúður,
- köfunar andi óprúður,
- hlaðist á heitur hrúður,
- hart sé skakinn og dúður,
- haldist það um aldir,
- í þeim heljar herfjötrum
- hann verði laminn og lúður.
[21]
- Bannsyng eg bölvan þá
- í burt úr hverri krá,
- djöflar þeir drífi frá,
- sem drjúg brögðin látast slá;
- harðir skotfleinar hæfi þá,
- ef hingað vilja nokkurn tíma gá.
[22]
- Springi nú fyrir þrenningina þeir
- og þrýstist niður úr leir,
- þrádjöflar þessir tveir,
- þar á ei auki meir,
- þaðan af enginn í þeirra stað komi;
- þjóðin aldrei af þeim sjái
- örmul, mynd eða óhreinan seyr.
XI Síðasta viðja
[breyta][23]
- Flugsærður fjandi
- fari skríðandi,
- vesall, veinandi
- úr voru láðs landi;
- vefjist að honum vandi
- í viðju og járnbandi
- af báli brennandi
- með bölum vaxandi.
[24]
- Slótta árinn slyngi
- slitni af láðs hringi,
- eg bind þig svo í bingi,
- þú bærir á öngvu þingi,
- þig stikkfleinar stingi
- fyrir stórbrögð öll og kynngi,
- hátt eg yfir þér hringi
- og hvellum málm klingi.
[25]
- Nú sé fjötri festur
- falsarinn sá verstur,
- djöfull meinmestur,
- fyrir mærð og orðlestur,
- klemmdur niður og klesstur,
- kyrr í stað setztur;
- friðurinn bætist beztur,
- en burtu ógestur.
XII
[breyta][26]
- Fjötra tötrum færi og nót
- fúnum, lúnum, tilbúnum,
- djöfla vafli, draugfífi,
- frá dróttu með sóttu í óttu,
- opið gloprist í djúp,
- um æfi þá hæfi og kæfi
- skeytin heit fyrir skaða rót,
- þeim skelli, þá felli og velli,
- þeim haldi gin gríðar
- og gangviðjur stríðar,
- enn séu bundnir árar þeir
- til æfinlegrar tíðar
- fyrir manna bænir blíðar
- og bragar mynd þess, sem smíðar.
XIII Versin
[breyta][27]
- Nú ef nokkur ár
- eða níðlegur andi óklár
- byrjar brögð eða rjár
- um byggðarmanna krár,
- bý eg þeim til brýnda fleina
- fyrir blóðið Jesú hreina,
- verði það slíkum slóttugum orðum
- svo sem ein eiturpíla og
- ógræðandi sár.
[28]
- Gangdjöflar burt búist
- frá byggð Snjáfjalla snúist,
- hart að helormur þrúgist,
- heit staðfastleg trúist,
- við heilagt blóð Jesú legg eg,
- að það ráð og ríki óhreinna anda
- eyðist, rý[r]ist og rúist.
[29]
- Þau bannskeytin brotni í smátt,
- sem brögðóttir smíða þrátt
- djöflarnir dag sem nátt,
- þeir dreifist í hverri átt
- fyrir blóðuga Jesú sæla síðu,
- séu þeir allir alsærðir, yfirstignir;
- vor æðstur Emanúel
- eyðileggur allan þeirra mátt.
- Amen.