Íslenzkar þjóðsögur og æfintýri/Draugasögur/Hleiðrargarðs-Skotta
Hleiðrargarðs-Skotta
Hér um bil 1740 til 1770 bjó í Hleiðrargarði í Eyjafirði bóndi nokkur að nafni Sigurður Björnsson; þótti hann skynsamur maður og mikilhæfur í skapi. Þó er sagt að hann færi eitt sinn á öndverðu sumri þegar hann var á yngri árum sínum til fiskikaupa vestur undir Jökli; vildi þá svo til að honum og manni nokkrum er hann átti kaup við kom ekki saman í viðskiptunum; varð út af því deila með þeim og loksins áflog. Sigurður var hraustmenni og harðfengur í viðskiptunum og snaraði hinum undir sig og gaf honum nokkur högg. Þegar þessi stóð á fætur hafði hann heitizt við Sigurð og sagzt skyldu launa honum áður jafnlengdin kæmi; fór síðan burtu, en Sigurður ásamt lagsmönnum sínum hingað [þ. e. í Eyjafjörð] aftur og settist að búi sínu.
Á þessum tíma bjó á Krýnastöðum, næsta bæ við Hleiðrargarð, maður sá er Hallur hét, kallaður Hallur sterki; var hann skyggn og hafði oft séð drauga og fengizt við þá. Svo er sagt að Hallur þessi væri staddur úti á bæjarhlaði sínu eitthvert kveld um haustið næsta á eftir sumri því sem Sigurður kom úr skreiðarferðinni; sá þá Hallur koma draug í stelpulíki utan götuna; var hún lítil á vöxt á rauðum bol og mórauðu pilsi sem náði aðeins í knésbæturnar, með skúflausa skotthúfu og snöggklædd. Þegar stelpan sér Hall ætlar hún að víkja úr vegi, en hann gekk í veg fyrir hana og spyr hver hún sé. Hún segist hafa heitið Sigga. Hann spyr hvaðan hún kæmi. [Hún segir honum það.] Þá spyr hann hvert hún eigi að fara. Hún segir: „Að Hleiðrargarði.“ „Hvað áttu að gjöra þangað?“ „Að drepa Sigurð Björnsson,“ segir hún. Hljóp hún svo veg sinn og tindruðu neistar úr sporum hennar. Þetta sama kveld svaf Sigurður í rúmi sínu og hagaði svo til að gluggi var yfir því. Annað fólkið í baðstofunni var vakandi; spratt Sigurður snögglega á fætur og spyr: „Hver kallaði til mín?“ Honum er sagt að enginn hafi kallað til hans. Leggur hann (sig) upp í rúm aftur og sofnar á ný, sprettur upp aftur strax er hann var sofnaður og segir að víst hafi nú einhver til sín kallað. En honum er sagt það hafi ekki verið; leggur hann sig fyrir enn að nýju, en sofnar ekki. Þegar hann hefur legið litla stund sjá menn að hann lítur út í glugga og heyra hann segja: „Á! Er því svona varið?“ Sáu menn honum þá mjög bregða í andliti; gengur hann síðan fram að baðstofudyrum, lyftir opinni hurðinni með annarri hendi og víkur sér til hliðar við dyrnar og heyra menn hann segja hátt: „Ef hér er nokkur sem vill finna Sigurð Björnsson þá er hann þarna,“ og bendir um leið með hinni hendinni á niðursetningsdreng, Hjálmar að nafni, sem sat og táði á skák móti baðstofudyrunum. Strax er drengnum fleygt ofan af skákinni og ofan á gólf; veltist hann þar um með ólátum og ósýn sem verið væri að kyrkja hann; heimtar þá Sigurður vönd og flengir drenginn í krók og kring; hægðist honum þá lítið eitt og var hann lagður upp í rúmið aftur; sýndist þá kroppur hans bólginn og marinn; fékk hann þessi áföll þrisvar eða fjórum sinnum um nóttina og smátt og smátt upp frá því þangað til snemma um veturinn að í einu þessu flogi dó drengurinn og þótti lík hans mjög svo þrútið og uppblásið með auðsjáanlegum svörtum fingraförum draugsins.
Eftir þetta fylgdi draugurinn Sigurði og börnum hans og jafnvel öllu fólki frá Hleiðrargarði. Oft sáu skyggnir menn stelpu þessa sem kölluð var Hleiðrargarðs-Skotta og kennd við húfu sína hverrar skott stóð upp af hausnum; var hún oftast þegar hún sást upp um einhvern bita, helzt í bæjardyrum manna, og fló þar kött sem kallaður er. Alltaf varðist Sigurður henni sjálfur, en drepa fór hún smátt og smátt búfé hans og jafnvel fé á næstu bæjum; þótti það þá mjög marið og blátt og hvervetna óætt. Eignað var henni að hafa drepið einn mann, Sigurð í Nesi, góðan bónda; fékk hann flogaveiki og dó úr henni.
Þegar yfirgangur hennar fór nú að verða svona svæsinn og menn óttuðust hann mundi aukast svo til vandræða horfði vildi sú heppni til, sögðu menn, að betlari nokkur undan Jökli kom hér í sveit, að nafni Pétur og var almennt kallaður Jökla-Pétur. Hann var fjölkunnugur mjög, en brúkaði listina ætíð vel. Sigurður í Hleiðrargarði var mannlundaður og greiðugur og gjörði Pétri því góðan greiða og sagði honum frá að eigi þyrfti hann samt að njóta sveitar sinnar því sér hefði þaðan verið sendur draugur sem mikinn skaða gjöri sér og öðrum og líklega hafi líf sitt að lokunum. Pétur sagðist hjálpa honum frá þessum djöfli og tók sig burt eina nótt, tók með sér drauginn og batt hann við stóran jarðfastan stein í plássi einu milli Strjúgsár og Vallna í Saurbæjarhrepp sem nefnt er Varmhagi; gat svo draugurinn ekki um langan tíma mein unnið, en oft heyrðust væl hans á nóttum og ekki máttu menn fara þar nærri; fengu þeir þá ógleði, höfuðsvima og villu, jafnvel um bjarta daga.
Á árunum 1806 til 1810 byggði presturinn í Saurbæ, sem hét síra Sigurður og lifir enn, beitarhús ekki alllangt frá þessum stað því hér var útbeit góð. Fyrstu nótt sem hýst var í húsi þessu var ein kind drepin og fleiri þar á eftir; kenndu menn þá sama útlit og viðskilnað á kindaskrokkunum eins og þau sem draugurinn hafði áður haft og fóru því að hugsa að á honum væru farin að slakna böndin, en hvað um það? Veikindi og dauði á sauðfénaði fóru að smádreifast út um allan Eyjafjörðinn og kallast pest, en fyrir löngu er þó sú vantrú(!!!) orðin innrætt hjá fólki að það muni ekki vera af draugsins völdum.