Bjarnar saga Hítdælakappa/3
Það sama sumar kom skip af Noregi snemma sumars í Straumfjörð. Þórður Kolbeinsson reið til skips og var vís að kaupmenn ætluðu að fara tvívegis og því keypti hann part í skipi og lýsti yfir utanferð sinni.
Þórður átti frænda þann í Danmörk er Hrói hinn auðgi hét. Hann var í Hróiskeldu og átti þar garð. Átti Þórður að taka arf allan eftir hann. Býst hann nú til utanferðar og urðu síðbúnir. Spurðist það til hirðar jarls að Þórður var kominn til Noregs af Íslandi á því skipi sem tvívegis hafði farið um sumarið og það með að hann var stýrimaður og ætlaði að færa jarli kvæði.
Jarl spurði Björn ef honum væri kunnleiki á Þórði.
Björn kveðst gjörla kenna Þórð og kvað hann vera skáld gott „og mun það kvæði rausnarsamlegt er hann flytur.“
Jarl mælti: „Þykir þér það ráð Björn að eg hlýði kvæðinu?“
„Það þykir mér víst,“ segir Björn, „því það mun báðum ykkur til sæmdar.“
Og litlu síðar kom Þórður á fund jarls og kvaddi hann sæmilega. Jarl tók því vel og spurði hver hann væri.
Hann kveðst Þórður heita og vera maður íslenskur „og vildi eg að þér hlýdduð kvæði því er eg hefi ort um yður.“
Jarl kvað það vel mega. Þórður flutti kvæðið og var það drápa og gott kvæði. Jarl lét vel yfir og bauð honum með sér að vera um veturinn og það þekktist Þórður og var honum vel veitt. Voru þeir Björn báðir með jarli þann vetur.
Þeir menn voru innan hirðar er það fluttu fyrir jarl að þeir mundu engir vinir vera, Björn og Þórður.
Og einn tíma er það sagt að Eiríkur jarl kallaði Þórð fyrir sig og spurði eftir ef Björn væri kunnigur honum eða hví Skúli mundi hafa sent honum þenna mann.
En Þórður segir að Björn væri hinn röskvasti maður „og mér að góðu kunnur og því sendi Skúli yður þenna mann að hann átti eigi annan frænda sæmilegra til.“
„Það mun satt vera,“ segir jarl.
Þórður mælti: „Hafið þér nokkuð spurt eftir hversu gamall maður Björn er?“
„Ekki,“ segir jarl.
Þórður mælti: „Hann er nú átján vetra og margir röskvir drengir eru hér með yður og mun Björn þeim að fylgja sem fræknastir eru.“
Jarli féll það vel í eyru. Ekki lét Þórður það á finna að eigi hefði alla tíma vel verið með þeim Birni.
Og einn dag um veturinn gekk Þórður að Birni og bað hann drekka með sér „erum við nú þar komnir að vist að okkur samir eigi annað en vel sé með okkur og það eitt missætti hafir hér í millum verið að lítils er virðanda og því látum nú vel vera héðan af.“
Björn tók því vel. Leið svo framan til jóla.
Og hinn átta dag jóla gaf Eiríkur jarl mála mönnum sínum sem siður er höfðingja til í öðrum löndum. Hann gaf Birni gullhring þann er stóð hálfa mörk og naut hann að því vaskleika síns og Skúla frænda síns. Þórði gaf hann sverð, góðan grip, að kvæðislaunum.
Það var enn eitt kveld um veturinn að Þórður talaði til Bjarnar og voru þeir þá drukknir báðir og þó Björn meir: „Hvað ætlar þú ráða þinna er vorar eða ætlar þú til Íslands?“
„Eigi mun eg í sumri út,“ segir Björn, „því að eg ætla að biðja orlofs Eirík jarl að hann lofi mér að fara í hernað og afla mér fjár og sæmdar ef svo vill verða.“
Þórður svarar: „Það sýnist mér óráðlegt, fengið nú áður góða sæmd og virðing en hætta sér nú svo og far þú miklu heldur með mér í sumar út til Íslands til frænda þinna göfugra og vitja ráðahags þíns.“
Björn svarar: „Eigi mun eg þetta sumar út.“
Þórður mælti: „Óráðleg sýnist mér þín atferð að fara úr landi með fé mikið en vita eigi hvort þú kemur aftur eða eigi.“
„Hefir sá er hættir,“ segir Björn, „og mun eg í hernað fara.“
Þórður mælti: „Send þú þá Oddnýju festarkonu þinni hringinn jarlsnaut og fá mér í hönd því að þá veit hún enn gerr elsku þína og alvöru til sín ef þú sendir henni þvílíkan grip og mun henni þú þá enn hugkvæmri en áður og þér því síður afhuga verða. En ef þú kemur til Íslands út sem vér væntum þá tekur þú bæði hring og konu og allan fjárhlut er þér var með henni heitið, og satt er það, „ segir Þórður, „að slíkt kvonfang getur eigi á Íslandi sem Oddný er.“
Björn mælti: „Satt segir þú það Þórður að Oddný er hin sæmilegasta kona og fullboðin mér í alla staði og hefðir þú jafnvel verið til mín þá er við vorum á Íslandi sem nú þá mundi eg þetta allt gera sem nú beiðir þú. En vant ætla eg að mér verði að trúa þér og það mun mælt að eg haldi laust jarlsgjöfinni ef eg læt hringinn koma þér í hendur.“
Þórður bað hann vitja ráðsins.
Björn kveðst hafa setta menn til þess að gæta „og seg þú Þórður satt til um ferðir mínar er þú kemur út. En eg þykist enn of lítt reynt mig hafa í framgöngu og óvíða kannað hafa góðra manna siðu. En ef eg fer þegar til Íslands þá mun eg eigi nenna að fara svo skjótt frá ráðahag mínum.“
Þórður hét því „en því beiddist eg gripa að sanna sögu mína og eigi þarftu Björn að gruna mig því eg skal þér trúr vera.“
„Til þess skal nú og hætta,“ segir Björn, „um sinn. En ef þú bregst mér þá trúi eg þér aldrei síðan á mína daga.“
Fær nú Björn hringinn jarlsnaut í hendur Þórði og bað hann færa Oddnýju. Þórður hét því og talaði þá allfagurt við Björn og hét allgóðu um að vera honum trúr og reka vel hans erindi. Skildu þeir Björn talið að sinni. Og þá er Björn var ódrukkinn þóttist hann nógu mart fyrir Þórði talað hafa og honum of vel trúað hafa.
Líður nú af veturinn og býr Þórður skip sitt. Finnast þeir Björn og talast enn við. „Mun Þórður,“ segir Björn „hvað við höfum talað og far nú vel með mínum erindum.“
Þórður hét góðu um það og skildust álitlega. Ekki vissu menn gjörla tal þeirra Þórðar og Bjarnar.
Það segja menn að Þórður væri fimmtán vetrum eldri en Björn. Drápa sú er hann orti um Eirík jarl heitir Belgskakadrápa.
Þórður lét í haf snemma sumars og kom út um alþingi í Gufárós. Hann reið þegar til þings og varð mönnum dátt um það því að hann kunni vel að segja frá tíðindum. Og vel fór hann með erindum Bjarnar það sinni og sagði hann koma mundu að vitja ráðahags við Oddnýju og fékk henni hringinn en kvað Björn hafa gefið sér ráðahaginn ef hann andaðist eða kæmi eigi til Íslands.