Fara í innihald

Heimskringla/Ólafs saga helga/36

Úr Wikiheimild


Í þenna tíma voru margir Upplendingakonungar, þeir er fyrir fylkjum réðu, og voru þeir flestir komnir af ætt Haralds hins hárfagra. Fyrir Heiðmörk réðu tveir bræður, Hrærekur og Hringur, en í Guðbrandsdölum Guðröður. Konungur var og á Raumaríki. Einn konungur var og, sá er hafði Þótn og Haðaland. Á Valdresi var og konungur.

Sigurður konungur sýr átti stefnulag við fylkiskonunga uppi á Haðalandi og var á þeirri stefnu Ólafur Haraldsson. Þá bar Sigurður upp fyrir fylkiskonunga þá, sem hann hafði stefnulag við gert, ráðastofnan Ólafs mágs síns og biður þá styrks bæði að liði og ráðum og samþykki, telur þá upp hver nauðsyn þeim var á að reka af höndum það undirbrot er Danir og Svíar hafa þá undir lagt, segir að nú mun til verða sá maður er fyrir mun ganga í þessu ráði, telur þá upp mörg snilldarverk þau er Ólafur konungur hefir gert í ferðum sínum og hernaði.

Þá segir Hrærekur konungur: „Satt er það að mjög er niður fallið ríki Haralds konungs hins hárfagra er engi hans ættmaður er yfirkonungur í Noregi. Nú hafa menn hér í landi ýmiss við freistað. Var Hákon Aðalsteinsfóstri konungur og undu allir því vel. En er Gunnhildarsynir réðu fyrir landi þá varð öllum leitt þeirra ofríki og ójafnaður, að heldur vildu menn hafa útlenda konunga yfir sér og vera sjálfráðari því að útlendir höfðingjar voru þeim jafnan fjarri og vönduðu lítt um siðu manna, höfðu slíkan skatt af landi sem þeir skildu sér. En er þeir urðu ósáttir Haraldur Danakonungur og Hákon jarl þá herjuðu Jómsvíkingar í Noreg. Þá réðst í móti þeim allur múgur og margmenni og hratt þeim ófriði af sér. Eggjuðu menn þá til þess Hákon jarl að halda landi fyrir Danakonungi og verja oddi og eggju. En er hann þóttist fullkominn til ríkis af styrk landsmanna þá gerðist hann svo harður og frekur við landsfólkið að menn þoldu honum eigi og drápu Þrændir sjálfir hann og hófu þá til ríkis Ólaf Tryggvason er óðalborinn var til konungdóms og fyrir allra hluta sakir vel til höfðingja fallinn. Geystist að því allur landsmúgur að vilja hann hafa að konungi yfir sér og reisa þá upp af nýju það ríki er eignast hafði Haraldur hinn hárfagri. En er Ólafur þóttist fullkominn að ríki þá var fyrir honum engi maður sjálfráði. Gekk hann við freku að við oss smákonungana að heimta undir sig þær skyldir allar, er Haraldur hinn hárfagri hafði hér tekið, og enn sumt frekara en að síður voru menn fyrir honum sjálfráða að engi réð á hvern guð trúa skyldi. En er hann var frá landi tekinn þá höfum vér nú haldið vináttu við Danakonung og höfum vér af honum traust mikið haft um alla hluti er vér þurfum að krefja en sjálfræði og hóglífi innanlands og ekki ofríki.

Nú er það að segja frá mínu skaplyndi að eg uni vel við svo búið. Veit eg eigi það þótt minn frændi sé konungur yfir landi hvort batna skal við það minn réttur nokkuð en ella mun eg engan hlut eiga í þessari ráðagerð.“

Þá mælti Hringur bróðir hans: „Birta mun eg mitt skaplyndi. Betra þykir mér, þótt eg hafi hið sama ríki og eignir, að minn frændi sé konungur yfir Noregi heldur en útlendir höfðingjar og mætti enn vora ætt upp hefja hér í landi. En það er mitt hugboð um þenna mann, Ólaf, að auðna hans og hamingja muni ráða hvort hann skal ríki fá eða eigi en ef hann verður einvaldskonungur yfir Noregi þá mun sá þykja betur hafa er stærri hluti á til að telja við hann um hans vináttu. Nú hefir hann í engan stað meira kost en einnhver vor en því minna að vér höfum nokkur lönd og ríki til forráða en hann hefir alls engi. Erum vér og eigi síður óðalbornir til konungdóms.

Nú viljum vér gerast svo miklir liðsinnismenn hans að unna honum hinnar æðstu tignar hér í landi og fylgja þar að með öllum vorum styrk. Hví muni hann oss það eigi vel launa og lengi muna með góðu ef hann er svo mikill manndómsmaður sem eg hygg og allir kalla. Nú munum vér á þá hættu leggja, ef eg skal ráða, að binda við hann vináttu.“

Eftir það stóð upp annar að öðrum og talaði og kom þar niður að þess voru flestir fúsari að binda félagsskap við Ólaf konung. Hann hét þeim sinni vináttu fullkominni og réttarbót ef hann yrði einvaldskonungur yfir Noregi. Binda þeir þá sætt sína með svardögum.