Heimskringla/Haralds saga Sigurðarsonar/34

by Snorri Sturluson

Sveinn konungur réð fyrir öllu Danaveldi síðan er Magnús konungur andaðist. Hann sat um kyrrt á vetrum en lá úti með almenning á sumrum og heitaðist að fara norður í Noreg með Danaher og gera þar eigi minna illt en Haraldur konungur gerði í Danaveldi. Sveinn konungur bauð Haraldi konungi um veturinn að þeir skyldu finnast um sumarið eftir í Elfinni og berjast þar til þrautar eða sættast ella. Þá tóku hvorirtveggju allan veturinn að búa skip sín og hafa úti hálfan almenning báðir eftir um sumarið.

Það sumar kom utan af Íslandi Þorleikur fagri og tók að yrkja flokk um Svein konung Úlfsson. Hann spurði þá er hann kom norður í Noreg að Haraldur konungur var farinn suður til Elfar móti Sveini konungi.

Þá kvað Þorleikur þetta:

Von er að vísa kænan

vígs á Rakna stígu

ört í odda snertu

Innþrænda lið finni.

Þar má enn hvor annan

öndu nemr eða löndum,

lítt hyggr Sveinn á sáttir

sjaldfestar, guð valda.

Og enn kvað hann þetta:

Færir reiðr, sá er rauða

rönd hefir oft fyr landi,

breið á Buðla slóðir

borðraukn Haraldr norðan,

en lauks um sjá sækja

Sveins fagrdrifin steini

glæsidýr, þess er geira,

gullmunnuð, rýðr, sunnan.

Haraldur konungur kom til ákveðinnar stefnu með her sinn. Þá spurði hann að Sveinn konungur lá suður við Sjáland með flota sínum. Þá skipti Haraldur konungur liði sínu, lét aftur fara flestan bóndaherinn. Hann fór með hirð sinni og lendum mönnum og vildarliðinu og það allt af bóndaliðinu er næst var Dönum. Þeir fóru suður til Jótlands fyrir sunnan Vendilskaga, svo suður um Þjóðu, fóru þar allt herskildi.

Svo segir Stúfur skáld:

Flýðu þeir á Þjóðu

þengils fund af stundu.

Stórt réð hugprútt hjarta.

Haralds önd ofar löndum.

Allt fóru þeir suður til Heiðabýjar, tóku kaupstaðinn og brenndu.

Þá ortu menn Haralds konungs þetta:

Brenndr var upp með endum

allr, en það má kalla

hraustlegt bragð, er eg hugði,

Heiðabær af reiði.

Von er að vinnum Sveini,

vask í nótt fyr óttu,

gaus hár logi úr húsum,

harm, á borgararmi.

Þessa getur Þorleikur og í sínum flokki þá er hann hafði spurt að engi hafði tekist orusta við Elfina:

Hve hefir til Heiðabæjar

heiftgjarn konungr árnað,

fólk-Rögnir getr fregna

fylkis sveit, hinn er veitat,

þá er til þengils býjar

þarflaust Haraldr austan

ár það er án um væri,

endr byrskíðum renndi.