Blaðsíða:Biskupa sögur Bindi 1.pdf/107

10

Kristni saga.

BISKUPA SÖGUR.

margir íslenzkir menn; sá var einn er Stefnir hèt, hann var sun Þorgils Eilífssunar, Hœlgasunar bjólu af Kjalarnesi^[1]. Ólafr konúngr sendi Stefni til Íslands hit fysta sumar er hann kom í Noreg, at boða þar guðs erendi; en er hann kom til Íslands, þá tóku menn illa við honum, ok frændr hans verst, þvíat allr lýðr var þá heiðinn á landi hèr, en hann fór djarfliga bœði norðr ok suðr, ok kendi mönnum rètta trú, en menn skipuðust lítt við hans kenníngar; ok er hann sá, at þat hafði engan framgáng, þá tók hann at meiða hof ok hörga, en brjóta skurðgoð. Þá sömnuðu heiðnir rnenn liði, ok komst hann þá á Kjalarnes nauðuliga, ok var þar með frændum sínum. Skip hans stóð uppi í Gufárósi; þat tók út um vetrinn í vatnavöxtum ok ofviðri; þar um kváðu heiðnir menn þetta:

Nú hefir stafnvalinn^[2] Stefnis,
straumr ferr um hol knerri,
felliveðr af fjalli
fjallrænt brotið allan;
heldr getu vèr at valdi,
vera munu bönd í löndum,
geisar á með ísi,
ásríki gný slíkum^[3].

Skip kom á land, ok lítt brotið^[4], ok lét Stefnir gera at því um várit; þat sumar á alþíngi var þat í lög tekit, at frændr hinna kristnu manna skyldu sœkja um þá goðlöstun, nánari en^[5] þriðja

1. sbr. Fornm. s. i, 270, 283—286.
2. þannig Ólafs s.; stafnvali, A (Hauksb.).
3. Útgáfurnar hafa seinna hluta vísunnar mjög öðruvísi, og mun það vera tekið í fyrstu eptir Flateyjarbók í Skálholts-útgáfunni, en komið úr henni í Kaupmannahafnar-útgáfuna, þannig:
   
   
   

   Heldr kveð ek víst at valdi,
   vindr sleit band á landi,
   geisar á með ísi,
   allrikr Freyr slíkum.
   

   
   

   En einsog vísan er hèr, má færa hana þannig til máls: „Nú hefir fjallrænt felliveðr af fjalli brotið allan stafnvalinn [þ. e. skip] Stefnis; straumr ferr um hol knerri [þ. e. sjórinn iðar innanum allt skipið]; á geisar með ísi; vèr getu at heldr valdi ásríki [þ. e. goðmögn, kraptr goðanna] slikum gný; bönd [goðin] munu vera í löndum [og sýna mátt sinn].

4. bratiz eða bvatiz, A, misritað.
5. hèr er gat á skinninu í A, svo ekki sèst orðið „en”; í afskriptinni B er rángt skrifað á þessum stað: „nánari en þriðja en næsta bræðra”, og þannig stendr einnig í Skálholts-útgáfunni. — Næsta bræðra eru: fjórmenníngar; annarra bræðra: sexmenníngar; þriðja bræðra: áttmenníngar; í Ólafs sögu Tryggvasonar (i, 285) segir: „skyldu þær sakar sækja frændr þeirra .…. þrimenníngar ok fjórmenníngar, ok þar í milli”.