Guðmundar saga Arasonar/12

Úr Wikiheimild

Sá maðr, sem vel hugsaði, hvat nú hefir lesizt, má skilning yfir bera, hversu síra Guðmundr var valdr maðr fyrir guði. En með því at nú ofraðist þegar nokkut svo öfundarkveikja í móti honum, meir í fyrstu af kennimanna hálfu en leikvaldi, þá er fyrir aðra grein eftir leitanda, sem með nokkurri undran, hvat þeim mislíkaði við hann. Eigi meinyrði hann nokkurn þeirra eigi dró hann undir sik eitt eða annat af þeirra varnaði. Sú var hans sök, sem var heilags Martini við byskupa í Franz, eftir orðum Sulpitii, ok ins sæla Benedikti við Florentium prest, eftir orðum ins mikla Gregorii.

Þat er öfundarkyn kunnast, at maðr pínist at þeirri velferð samkristins, sem hann vildi sjálfr fá. En hitt annat er meir frá dæmum, sem hér var, at öfunda þat með öðrum, er hann vill á enga lund sjálfr nýta, þat eru bænir ok bindandi, ölmusugæði ok aðrir mannkostir. Því kostuðu þeir at slökkva kraftinn ok sátu við eyra byskupsins, at hann minnkaði þá náð ok nytsemd, sem síra Guðmundr hélt af kirkjunnar frelsi. En hvat er þeir drógu eða leiddu byskupinn, lagði vors herra miskunn æ sínum vin þar í mót aðra gleði, svo at endiliga hélt hann viljuga dyggð ok staðfesti. Hér með kallaðist byskupinn fram til þess, at þat væna messuskrúð, sem föðurbróðir síra Guðmundar prests at vígslu gaf honum, áðr hann fór af landi á braut, tekr hann heim til sín með valdi ok leggr eigi pening fyrir. En þó at herra byskup gerði svo, brá síra Guðmundr eigi um aldr sinni dyggð ok hlýðni við hann eða Hólakirkju, heldr var hans auðmjúk þjónusta reiðubúin nær ok firr á nótt ok dag. Var þat einkanligt í grein, at byskupinn skyldi hrærast léttliga móti þvílíkum manni, er öllum reyndist frábærr í byskupsdómi hans. En þat er með byskupinum, er Gregorius segir í fyrstu bók Dialogorum, at formannsins hugr, dreifðr í áhyggjum, verðr því fljótara blekktr í fortölum, sem hann er aflminni með sundrgreindri parteran í ýmissum erindum. Snúum enn aftr til Guðmundar ok sjáum hans athafnir.