Fara í innihald

Heimskringla/Magnúss saga góða/33

Úr Wikiheimild
Heimskringla - Magnúss saga góða
Höfundur: Snorri Sturluson
33. Orusta við Helganes


En er Sveinn spurði það þá reið hann þegar út á Skáni og hafði lið mikið úr Svíaveldi. Tóku Skánungar vel við honum. Efldist hann þá að liði, fór síðan út í Sjáland og lagði þar undir sig, svo Fjón og allar eyjar.

En er það spurði Magnús konungur þá efldist hann að liði og skipum og hélt síðan suður til Danmarkar. Hann spurði hvar Sveinn lá með her sinn. Hélt Magnús konungur þá til móts við hann. Varð fundur þeirra þar sem Helganes heitir og var það að kveldi dags. En er orusta tókst hafði Magnús konungur lið minna og skip stærri og skipuð betur.

Svo segir Arnór:

Vítt, hefi eg heyrt, að heiti
Helganes, þar er elgi
vogs hinn víða frægi
vargteitir hrauð marga.
Rökkr öndurt bað randir
reggbúss saman leggja.
Rógs skýja hélt rýgjar
regni haustnótt gegnum.

Orusta var hin snarpasta en er á leið nóttina gerðist mikið mannfall. Magnús konungur skaut alla nóttina handskoti.

Þess getur Þjóðólfur:

Hisig laut, er heitir
Helganes, fyr kesjum,
sukku sárir rekkar,
Sveins ferð, bana verðir.
Mætr hélt mörgu spjóti
Mæra gramr í snæri.
Odd rauð, aski studdan,
örr landreki dörrum.

Það er skjótast að segja af orustu þessi að Magnús konungur hafði sigur en Sveinn flýði. Var skip hans hroðið með stöfnum og öll skip Sveins önnur voru hroðin.

Svo segir Þjóðólfur:

Flýði jarl af auðu
ótvínn skipi sínu
morð, þar er Magnús gerði
meinfært þaðan Sveini.
Réð herkonungr hrjóða
hneitis egg í sveita.
Sprændi blóð á brýndan
brand. Vó gramr til landa.

Og enn segir Arnór:

Skeiðr tók Bjarnar bróður,
ballr Skánungum, allar,
þjóð reri þeirrar tíðar
þingað, gramr með hringum.

Þar féll mikið lið af Sveins mönnum. Fékk Magnús konungur og hans menn mikið hlutskipti.

Svo segir Þjóðólfur:

Skjöld bar eg heim frá hjaldri,
hlausk mér til þess, gauskan,
ramr var suðr á sumri
sverðdynr, og þó brynju.
Vopn gat eg fríð en fljóði
fyrr sagði eg það kyrru.
Þar fékk eg hjálm er hilmir
harðfengr Dani barði.

Sveinn flýði þá upp á Skáni og allt lið hans það er undan komst en Magnús konungur og hans lið ráku flóttann langt á land upp og varð þá lítil viðurtaka af Sveins mönnum eða bóndum.

Svo segir Þjóðólfur:

Bauð Ólafs sonr áðan
upp á land að standa.
Gekk með manndýrð mikla
Magnús reiðr af skeiðum.
Snar bað hilmir herja,
hér er skark, í Danmörku.
Fleygir hvasst um hauga
hestr um Skáney vestan.

Síðan lét Magnús konungur fara herskildi allt um byggðina.

Svo segir Þjóðólfur:

Nú taka Norðmenn knýja,
nær göngum vér stöngum,
berka eg, Magnúss merki,
minn skjöld á hlið sjaldan.
Skýtra skeifum fæti
Skáney yfir sláni,
fár vegr er mér fegri
fundinn, suðr til Lundar.

Síðan tóku þeir að brenna byggðina. Flýði þá fólkið allt víðs vegar undan.

Svo segir Þjóðólfur:

Bárum járn að ærnu
ísköld á lið vísa.
Skjótt ríða nú skreyttar
Skánunga lokvánir.
Rauðr leikr um bæ breiðan
bráðr að voru ráði
eldr, en ernir valda
aðblásendr því vási.
Svíðr um seggja búðir,
siklingr í her miklum
eyðir byggð sem bráðast,
bjartr eldr Danaveldi.
Móðr ber halr um heiði
halds Danmarkar skjöldu.
Vér hlutum sigr en sárir
Sveins menn fyr renna.
Fjörð lét fylkir verða
forntraddan mó spornað,
leynumst lítt, á Fjóni,
liðs skjöldunga á miðli.
Muna fyr Magnús synja
menn Sveins, þeir er nú renna,
upp fara mörg í morgun
merki, stórra verka.

Sveinn flýði þá austur á Skáni. Magnús konungur fór þá til skipa sinna og hélt síðan austur fyrir Skáneyjarsíðu og varð mjög búist af skyndingu.

Þá kvað Þjóðólfur þetta:

Eg hefi ekki að drekka
annars nema sjá þenna.
Sýg eg úr söltum ægi
sylg er eg jöfri fylgi.
Liggr fyr oss, en uggum
alllítt Svía, köllum,
drýgt höfum vos fyr vísa,
víð Skáneyjarsíða.

Sveinn flýði upp á Gautland og sótti síðan á fund Svíakonungs og dvaldist þar um veturinn í góðu yfirlæti.