Landnámabók/27. kafli

Þormóður og Þórður gnúpa, synir Odds hins rakka Þorviðarsonar, Freyviðarsonar, Álfssonar af Vörs, þeir bræður fóru til Íslands og námu land frá Gnúpá til Straumsfjarðarár; hafði Þórður Gnúpudal og bjó þar. Hans son var Skafti, faðir Hjörleifs goða og Finnu, er átti Refur hinn mikli, faðir Steinunnar móður Hofgarða-Refs.

Þormóður bjó á Rauðkollsstöðum; hann var kallaður Þormóður goði; hann átti Gerði, dóttur Kjallaks hins gamla. Þeirra son var Guðlaugur hinn auðgi; hann átti Þórdísi, dóttur Svarthöfða Bjarnarsonar gullbera og dóttur Þuríðar Tungu-Odds(dóttur), er þá bjó í Hörgsholti.

Guðlaugur hinn auðgi sá, að Rauðamelslönd voru betri en önnur lönd suður þar í sveit. Hann skoraði á Þorfinn til landa og bauð honum (hólm)göngu; þeir féllu báðir á hólmi, en Þuríður Tungu-Oddsdóttir græddi þá báða og sætti þá.

Guðlaugur nam síðan land frá Straumfjarðará til Furu milli fjalls og fjöru og bjó í Borgarholti; frá honum eru Straumfirðingar komnir. Hans son var Guðleifur, er skip átti annað, en annað Þórólfur, son Lofts hins gamla, þá er (þeir) börðust við Gyrð jarl Sigvaldason. Annar son Guðlaugs var Þorfinnur, faðir Guðlaugs, föður Þórdísar, móður Þórðar, föður Sturlu í Hvammi. Valgerður hét dóttir Guðlaugs hins auðga.

Voli hinn sterki hét hirðmaður Haralds konungs hins hárfagra; hann vó víg í véum og varð útlægur. Hann fór til Suðureyja og staðfestist þar, en synir hans þrír fóru til Íslands. Hlíf hestageldir var móðir þeirra. Hét einn Atli, annar Álfarinn, þriðji Auðun stoti; þeir fóru allir til Íslands. Atli Volason og Ásmundur son hans námu land frá Furu til Lýsu.

Ásmundur bjó í Langaholti að Þórutóftum; hann átti Langaholts-Þóru. Þá er Ásmundur eldist, bjó hann í Öxl, en Þóra bjó þá eftir og lét gera skála sinn um þvera þjóðbraut og lét þar jafnan standa borð, en hún sat úti á stóli og laðaði þar gesti, hvern er mat vildi eta.

Ásmundur var heygður í Ásmundarleiði og lagður í skip og þræll hans hjá honum. Vísu þessa heyrði maður kveðna í haugi hans, er hann gekk hjá:

Einn byggvik stöð stein,

stafnrúm Atals hrafni.

Esat of þegn á þiljum

þröng. Býk á mar ranga.

Rúm es böðvitrum betra,

brimdýri knák stýra,

lifa mun þat með lofðum

lengr, en illt of gengi.

Eftir það var leitað til haugsins, og var þrællinn tekinn úr skipinu.

Hrólfur hinn digri, son Eyvindar eikikróks, nam land frá Lýsu til Hraunhafnarár. Hans son var Helgi í Hofgörðum, faðir Finnboga og Bjarnar og Hrólfs. Björn var faðir Gests, föður Skáld-Refs.