Ragnars saga loðbrókar/5

Nú er þat eitt sumar, at hann heldr skipum sínum til Noregs, því at hann átti þar marga frændr ok vini ok vill þá hitta. Hann kemr skipum sínum um kveldit í höfn eina litla, en þar var bær skammt þaðan, er hét á Spangarheiði, ok lágu þeir þar í höfn þá nótt. Ok er morginn kom, skyldu matsveinar fara á land at baka brauð. Þeir sjá, at bær er skammt frá þeim, ok þótti þeim sér þat betr gegna at fara til húss ok vera þar at. Ok er þeir kómu til þess ins litla bæjar, þá hitta þeir einn mann at máli, ok er þat kerling, ok spurðu, hvárt hún væri húsfreyja eða hvat hún héti.

Hún segir, at hún sé húsfreyja, „ok nafn mitt óvant, ek heiti Gríma, eða hverir eru þér?“

Þeir sögðu, at þeir væri þjónustumenn Ragnars loðbrókar, ok vilja þeir færa fram sýslu sína, „ok viljum vér, at þú vinnir með oss.“

Kerling svarar, at hendr hennar váru stirðar mjök. „En verit hafði þat fyrrum, at ek kunna bjargvel sýslu mína, ok á ek mér dóttur þá, er at mun vera með yðr ok mun heim koma brátt ok heitir Kráka. Er nú svá komit, at ek kem trautt ráði við hana.“

Ok nú er Kráka at fé farin um myrgininn ok sér, at skip váru komin við land mörg ok stór, ok nú tekr hún ok þvær sér. En kerling hafði henni þat bannat, því at hún vildi eigi, at menn sæi fegrð hennar, því at hún var allra kvenna vænst, en hár hennar var svá mikit, at tók jörð um hana, ok svá fagrt sem silki þat, er fegrst verðr. Ok nú kemr Kráka heim. En þeir matsveinar höfðu gert eld, ok nú sér Kráka, at þar eru menn komnir, þeir er hún hefir eigi fyrr sét. Hún hyggr at þeim ok svá þeir at henni.

Ok nú spyrja þeir Grímu: „Hvárt er sjá þín dóttir, in fagra mær?“

„Eigi er til þess logit,“ segir Gríma, „at sjá er mín dóttir.“

„Furðu ólíkar máttu þit verða,“ segja þeir, „svá illilig sem þú ert. En vér höfum eigi jafnvæna mey sét, ok enga sjám vér hana hafa þína mynd, því at þú ert it mesta ferlíki.“

Gríma svarar: „Eigi má nú á mér sjá. Brugðit er nú mínum yfirlitum ór því, sem var.“

Nú ræða þeir þetta, at hún vinni með þeim. Hún spyrr: „Hvat skal ek vinna?“

Þeir kváðust vilja, at hún teygði brauð, en þeir mundi baka eptir. Ok tekr hún síðan til sinnar iðju, ok vinnst henni vel. En þeir horfðu á hana ávallt, svá at þeir gáðu eigi sýslu sinnar ok brenndu brauðit.

Ok er þeir höfðu lokit verki sínu, fóru þeir til skipa. Ok þá er þeir skyldu brjóta upp vistir sínar, mæltu allir, at þeir hefði aldri jafnilla unnit ok væri hegningar fyrir vert. Ok nú spyrr Ragnarr, hví þeir hefði þanninn matbúit. Þeir kváðust sét hafa konu svá væna, at þeir gáðu eigi sinnar sýslu, ok ætluðu þeir, at engi mundi henni vænni vera í veröldu. Ok er þeir tóku svá mikit af of hennar fegrð, þá segir Ragnarr ok kveðst þat vita, at sjá mundi eigi jafnvæn sem Þóra hafði verit. Þeir kváðu hana eigi óvænni.

Þá mælti Ragnarr: „Nú mun ek senda þá menn, er gerla kunni at sjá. Ef svá er sem þér segið, þá er þetta athugaleysi yðr upp gefit, en ef konan er at nokkurum hlut óvænni en þér segið frá, munu þér taka hegning mikla á yðr.“

Ok nú sendir hann menn sína til fundar við þessa ina fögru mey, en andviðri var svá mikit, at þeir máttu eigi fara þann dag, ok mælti Ragnarr við sína sendimenn: „Ef yðr líst þessi in unga mær svá væn sem oss er sagt, biðið hana fara á minn fund, ok vil ek hitta hana; vil ek, at hún sé mín. Hvárki vil ek, at hún sé klædd né óklædd, hvárki mett né ómett, ok fari hún þó eigi ein saman, ok skal henni þó engi maðr fylgja.“

Nú fóru þeir, þar til er þeir koma til húss, ok hyggja at Kráku vandliga, ok líst þeim sjá kona svá væn, at þeir hugðu enga aðra jafnvæna. Ok nú segja þeir orð herra síns, Ragnars, ok svá, hversu hún skyldi búin vera. Kráka hugði at, hversu konungr hafði mælt ok hvé hún skyldi búast, en Grímu þótti engan veg svá mega vera ok kveðst vita, at sjá konungr mundi eigi vera vitr.

Kráka segir: Því mun hann svá mælt hafa, at svá mun vera mega, ef vér skiljum eptir því, sem hann ætlar til. En víst eigi má ek í yðarri ferð vera þenna dag, en ek mun koma snemma á morgin til yðarra skipa.“

Nú fóru þeir í brott ok segja Ragnari svá búit, at hún mundi koma til fundar þeira. Ok nú er hún heima þá nótt.

En um myrgininn snemma segir Kráka karli, at þá mundi hún fara á fund Ragnars. „En þó mun ek verða at breyta búnaði mínum nokkut; þú átt aurriðanet, ok mun ek þat vefja at mér, en þar yfir utan læt ek falla hár mitt, ok mun ek þá hvergi ber. En ek mun bergja á einum lauk, ok er þat lítill matr, en þó má þat kenna, at ek hefi bergt. Ok ek mun láta fylgja mér hund þinn, ok fer ek þá eigi ein saman, en þó fylgir mér engi maðr.“

Ok er kerling heyrir hennar fyrirætlan, þykkir henni hún mikit vit hafa. Ok er Kráka er búin, ferr hún leiðar sinnar, þar til er hún kemr til skipa, ok var fögr tilsýndar, er hár hennar var bjart ok sem á gull eitt sæi. Ok nú kallar Ragnarr á hana ok spyrr, hver hún væri eða hvern hún vildi finna. Hún svarar ok kvað vísu:

„Þorik eigi boð brjóta,

er báðuð mik ganga,

né ræsis kvöð rjúfa,

Ragnarr, við þik stefnu;

manngi er mér í sinni,

mitt er bert hörund eigi,

fylgi hefi ek fullgott,

fer ek ein saman, mínu.“

Nú sendir hann menn at móti henni ok lætr fylgja henni á skip sín. En hún kveðst eigi fara vilja, nema henni sé grið gefin ok förunaut hennar. Nú er henni fylgt á konungs skip, ok er hún kemr í fyrirrúm, seilist hann í mót henni, en hundrinn beit í hönd honum. Þeir menn hans hlaupa til ok drepa hundinn ok reka bogastreng at hálsi honum, ok fær hann af því bana, ok er eigi betr griðum haldit við hana en svá.

Nú leggr Ragnarr hana í lypting hjá sér ok hjalar við hana, ok varð honum vel í skap við hana ok var blíðr við hana. Hann kvað vísu:

„Mundi víst, ef væri

vörðr föður jarðar

mætri mildri snótu,

á mér taka höndum.“

Hún kvað:

„Vammlausa skalt, vísi,

ef vilt griðum þyrma,

heim höfum hilmi sóttan,

heðan mik fara láta.“